เมื่อพูดถึงประเทศเผด็จการที่มีกฎระเบียบสุดโต่ง หลายคนคงนึกถึงเกาหลีเหนือเป็นอันดับแรก แต่ในความเป็นจริง ยังมีอีกดินแดนหนึ่งที่ปกครองโดยตระกูล “เบอร์ดีมูฮาเมดอฟ” (อดีตทันตแพทย์กูร์บันกูลี และลูกชาย เซอร์ดา) ซึ่งมีความแปลกประหลาดจนทำให้เกาหลีเหนือดูธรรมดาไปถนัดตา

เมืองหลวงสีขาว: รถทุกคันต้อง “ขาว” เท่านั้น

หนึ่งในกฎที่ชวนอึ้งที่สุดในกรุง อาชกาบัต (Ashgabat) เมืองหลวงของเติร์กเมนิสถาน คือกฎที่ระบุว่า “รถยนต์ทุกคันต้องเป็นสีขาว” ทีมงานสารคดีจาก Nova Productions ที่แฝงตัวเข้าไปถ่ายทำพบว่า ลานจอดรถในสนามบินและบนท้องถนนเต็มไปด้วยยานพาหนะสีขาวโพลนไปหมด

NATALIA KOLESNIKOVA / AFP

ความคลั่งไคล้สีขาวยังลามไปถึงสถาปัตยกรรม เมืองนี้ได้รับฉายาว่า “White Marble City” เพราะเต็มไปด้วยอาคารที่สร้างจากหินอ่อนสีขาว จนได้รับการบันทึกจาก Guinness World Records ในปี 2013 ว่าเป็นเมืองที่มีอาคารหินอ่อนหนาแน่นที่สุดในโลก (543 แห่ง)

เมืองร้างและเคอร์ฟิวถาวร

แม้สถิติทางการจะระบุว่าเมืองนี้มีประชากรเกือบ 900,000 คน แต่ทีมข่าวกลับพบกับบรรยากาศที่เงียบเชียบราวกับ “เมืองร้าง” แทบไม่เห็นผู้คนเดินถนนหรือรถวิ่งผ่านไปมา

นักท่องเที่ยวจะถูกไกด์หรือผู้ดูแลกำชับอย่างเคร่งครัดว่า “เพื่อความปลอดภัย กรุณากลับที่พักก่อน 5 ทุ่ม” เนื่องจากกฎเคอร์ฟิวที่เริ่มใช้ตั้งแต่ช่วงโควิดระบาดยังคงบังคับใช้อย่างเข้มงวด ทำให้เมืองที่เงียบอยู่แล้ว ยิ่งดูว่างเปล่าในยามค่ำคืน

NATALIA KOLESNIKOVA / AFP

ปิดกั้นโซเชียล-อาหารหมดอายุ

นอกจากข้อจำกัดเรื่องการถ่ายภาพสถานที่ต่างๆ แล้ว แอปพลิเคชันโซเชียลมีเดียส่วนใหญ่ยังถูกแบน ประชาชนทั่วไปไม่สามารถเข้าถึงได้ ยกเว้นบุคคลที่รัฐอนุญาตไว้เพื่อใช้เป็นกระบอกเสียงโจมตีฝ่ายตรงข้าม

สภาพความเป็นอยู่จริงสวนทางกับความหรูหราของตึกหินอ่อน ทีมข่าวพบว่าในซูเปอร์มาร์เก็ต สินค้าอาหารจำนวนมากเป็น “ของหมดอายุ” โดยบางชิ้นระบุวันหมดอายุตั้งแต่ปี 2022 แต่ยังวางขายอยู่บนชั้น

บทสรุปดินแดนลึกลับ

เติร์กเมนิสถานจึงเป็นประเทศแห่งความย้อนแย้ง ที่หมกมุ่นอยู่กับการทำลายสถิติโลกและการสร้างภาพลักษณ์ที่สวยหรู แต่ซ่อนความน่ากลัวของการกดขี่และกฎระเบียบสุดพิสดารไว้ภายใต้ความขาวสะอาดนั้น