หากร่างกายของคุณต้องการอาบน้ำอุ่นในตอนเช้า คุณไม่ได้อยู่คนเดียว คนส่วนใหญ่จะหมุนลูกบิดสุดแรงเพื่อสัมผัสกับสายน้ำอุ่นที่ไหลเชี่ยวในตอนเช้า แต่คุณรู้หรือไม่ว่าการอาบน้ำเย็นก็ควรมีที่ว่างในกิจวัตรประจำวันของคุณเช่นกัน ใช่แล้ว—อาบน้ำเย็น นั่นคือสิ่งที่คุณเกลียดที่จะทำเมื่อคุณเป็นคนสุดท้ายที่ตื่นนอนในตอนเช้า แต่ถ้าคุณให้โอกาสพวกเขาอย่างยุติธรรม คุณอาจพบว่าคุณชอบความรู้สึกหลังจากอาบน้ำเย็น ไม่ว่าคุณจะรู้สึกอย่างไรเกี่ยวกับการอาบน้ำทั้งสองประเภท การวิจัยแสดงให้เห็นว่าทั้งการอาบน้ำร้อนและอาบน้ำเย็นมีประโยชน์ต่อสุขภาพที่คุณควรรู้
อาบน้ำอุ่นดีต่อสุขภาพอย่างไร
1.ช่วยบรรเทาอาการหวัดและอาการทางเดินหายใจ การยืนอาบน้ำอุ่นให้ไอน้ำห่อหุ้มร่างกายเป็นวิธีธรรมชาติที่ใช้กันมานานเพื่อบรรเทาอาการหวัดและอาการไอ ความร้อนจากน้ำและไอน้ำสามารถช่วย:
- เปิดทางเดินหายใจ: ช่วยให้การหายใจสะดวกขึ้น
- ทำให้เสมหะหลุดง่ายขึ้น: ช่วยลดอาการคัดจมูก
- ช่วยชำระล้างโพรงจมูก: ช่วยลดการอุดตันของโพรงจมูก
2.ช่วยลดปัญหาสิว การอาบน้ำอุ่นสามารถช่วยเปิดรูขุมขน ทำให้สิ่งสกปรกและน้ำมันที่อุดตันอยู่หลุดออกมาได้
3.ช่วยให้ผ่อนคลาย การแช่ตัวในน้ำอุ่นช่วยบรรเทาความตึงเครียดของกล้ามเนื้อและลดอาการเมื่อยล้าได้เป็นอย่างดี จากการสำรวจพบว่าผู้ที่อาบน้ำอุ่นรู้สึกเครียดน้อยลง ปวดเมื่อยน้อยลง และมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น
การอาบน้ำร้อนอาจส่งผลเสียต่อผิวหนังได้
- ทำให้ผิวแห้ง: ดร. แจ็กเกอลีน ชาฟเฟอร์ กล่าวว่า น้ำร้อนทำลายเซลล์เคราตินที่อยู่บนชั้นหนังกำพร้า ซึ่งเป็นชั้นนอกสุดของผิวหนัง การทำลายเซลล์เหล่านี้ทำให้ผิวหนังแห้งและป้องกันไม่ให้เซลล์กักเก็บความชุ่มชื้นได้
- อาจทำให้โรคผิวหนังบางชนิดแย่ลง: อุณหภูมิที่สูงขึ้นทำให้ผิวหนังแห้งง่ายขึ้นและทำให้โรคผิวหนัง เช่น โรคสะเก็ดเงิน แย่ลง
- อาจทำให้เกิดอาการคัน: ดร. อดัม ฟรีดแมน กล่าวว่า ความร้อนอาจกระตุ้นให้เซลล์มาสต์ (ซึ่งมีสารฮิสตามีน) ปล่อยสารออกมาในผิวหนัง ทำให้เกิดอาการคัน
- อาจเพิ่มความดันโลหิต: หากคุณมีปัญหาเกี่ยวกับความดันโลหิตสูงหรือโรคหัวใจและหลอดเลือด การอาบน้ำร้อนเกินไปอาจทำให้ภาวะเหล่านี้แย่ลง
อาบน้ำเย็นดีต่อสุขภาพอย่างไร
ช่วยบรรเทาอาการคัน ดร. อดัม ฟรีดแมน กล่าวว่า หากคุณมีอาการคันผิวหนังหรือมีอาการแพ้ที่ทำให้เกิดอาการคัน การอาบน้ำเย็นอาจช่วยให้คุณอดทนต่อความอยากเกาได้
ช่วยให้คุณตื่นตัวในตอนเช้า เมื่อน้ำเย็นกระทบร่างกาย คุณอาจรู้สึกสะดุ้งเล็กน้อย ซึ่งจะช่วยเพิ่ม:
ช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิต การอาบน้ำเย็นเป็นหนึ่งในวิธีที่ช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิต เมื่อน้ำเย็นสัมผัสกับผิวหนังและอวัยวะภายนอกของร่างกาย จะทำให้หลอดเลือดบริเวณผิวหนังหดตัว สิ่งนี้ทำให้เลือดในเนื้อเยื่อที่ลึกกว่าไหลเวียนเร็วขึ้นและช่วยให้คุณรักษาอุณหภูมิร่างกายที่เหมาะสม ในแง่นั้นการอาบน้ำเย็นมีผลตรงกันข้ามกับการอาบน้ำร้อนสำหรับผู้ที่มีความดันโลหิตสูงหรือโรคหัวใจและหลอดเลือด เนื่องจากการสัมผัสกับอุณหภูมิเย็นจะกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตเพื่อลดการอักเสบและสามารถช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือดได้
ช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อหลังออกกำลังกายหนัก จากการวิจัยที่ตีพิมพ์ในปี 2023 พบว่า การสัมผัสกับน้ำเย็นสามารถช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและความเมื่อยล้าหลังการออกกำลังกายหนักได้
ช่วยเร่งการลดน้ำหนัก มีงานวิจัยบางชิ้นสนับสนุนว่า การอาบน้ำเย็นอาจช่วยให้การลดน้ำหนักเป็นไปได้ดีขึ้น โดยการช่วยให้ร่างกายเผาผลาญไขมันได้ดีขึ้นและปรับปรุงความไวต่ออินซูลิน
ช่วยให้ผิวพรรณและเส้นผมดูสุขภาพดี แม้ว่างานวิจัยทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับผลกระทบของน้ำเย็นที่มีต่อผิวหนังและเส้นผมจะยังมีอยู่อย่างจำกัด แต่จากประสบการณ์ของผู้ที่เคยลองพบว่าการอาบน้ำเย็นนั้นให้ผลดี ดร. แจ็กเกอลีน ชาฟเฟอร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ กล่าวว่า น้ำเย็นช่วยให้หลอดเลือดหดตัวและกระชับตัว ซึ่งจะทำให้ผิวพรรณดูสดใสมีสุขภาพดีขึ้น
แตกต่างจากน้ำร้อน น้ำเย็นจะไม่ทำให้ชั้นไขมันใต้ผิวหนัง (sebum) แห้ง ซึ่งเป็นชั้นไขมันที่หลั่งออกมาตามธรรมชาติเพื่อปกป้องผิวหนังและเส้นผม ทำให้ผิวหนังและเส้นผมของคุณมีสุขภาพดีขึ้นในระยะยาว
การอาบน้ำเย็นอาจไม่เหมาะสมในบางกรณี
- เมื่อรู้สึกหนาวอยู่แล้ว: หากคุณรู้สึกหนาวอยู่แล้ว การอาบน้ำเย็นจะยิ่งทำให้ร่างกายเย็นลง อาจทำให้รู้สึกหนาวสั่นและใช้เวลานานในการทำให้ร่างกายอบอุ่นขึ้น
- ขณะที่ป่วย: การอาบน้ำเย็นขณะที่ร่างกายอ่อนแอจากการเจ็บป่วย อาจส่งผลกระทบต่อระบบภูมิคุ้มกันได้ จึงควรระมัดระวังและค่อยๆ ปรับอุณหภูมิลงทีละน้อย
- หากไม่ชอบน้ำเย็น: เนื่องจากงานวิจัยเกี่ยวกับประโยชน์ของการอาบน้ำเย็นยังมีอยู่อย่างจำกัด หากคุณไม่ชอบความรู้สึกเย็นของน้ำ การบังคับตัวเองให้ทนทุกข์ทรมานกับการอาบน้ำเย็นอาจไม่คุ้มค่า
แบบไหนดีกว่ากัน
ทั้งการอาบน้ำร้อนและอาบน้ำเย็นต่างก็มีประโยชน์ ดังนั้น คุณควรเลือกแบบใด?
ในอุดมคติ ดร. ฟรีดแมน กล่าวว่า คุณควรอาบน้ำอุ่นที่พอเหมาะพอดี และทาโลชั่นให้กับผิวที่ยังหมาด ๆ หลังอาบน้ำ
อีกวิธีหนึ่งที่ควรลองคือการอาบน้ำสลับร้อน-เย็น ซึ่งเคเฟอร์สไตน์อธิบายว่าเป็นเทคนิคโบราณที่พัฒนาโดย ดร. เซบาสเตียน ไคนิปป์ ปรับอุณหภูมิน้ำให้เย็นที่สุดเท่าที่ทนได้ แล้วอาบน้ำเย็นเป็นเวลา 1 นาที เมื่อครบ 1 นาที ให้เปลี่ยนน้ำเป็นน้ำร้อนที่สุดเท่าที่ทนได้อีก 1 นาที สลับกันไปมาระหว่างน้ำเย็นและน้ำร้อน 1 นาที เป็นเวลา 3-5 รอบ
เคเฟอร์สไตน์กล่าวว่า ประโยชน์ต่อสุขภาพมาจากการที่น้ำเย็นทำให้หลอดเลือดหดตัว ซึ่งหมายความว่าเลือดทั้งหมดจะไหลไปยังส่วนกลางของร่างกาย น้ำร้อนจะทำให้หลอดเลือดขยายตัว ดังนั้นร่างกายของคุณจึงสามารถสูบฉีดเลือดผ่านกล้ามเนื้อและอวัยวะได้อย่างสมบูรณ์
